Digitale vaardigheden worden steeds belangrijker in onze samenleving, maar voor veel (oudere) mensen vormen ze een grote uitdaging. Mireille David – buurtcoach en trainer bij DIA Rozenburg – zet zich in om ouderen te ondersteunen in hun digitale ontwikkeling en zelfredzaamheid. We gingen met haar in gesprek over haar recente ervaringen met digitale ontwikkelingen tijdens een bezoek aan Diergaarde Blijdorp.
Hoi Mireille! Leuk dat je met ons wilt praten. Kan je ons wat meer vertellen over DIA Rozenburg en jouw rol in deze organisatie?
Ik werk nu bijna drie jaar bij welzijnsorganisatie DIA, het is een organisatie die zich inzet voor mensen in Rozenburg. Mijn takenpakket is vrij breed: ik ben vrijwilligerscoördinator, mantelzorg ondersteuner en ik organiseer verschillende activiteiten voor ouderen uit de buurt waar digitale inclusie een belangrijk onderdeel van is. Ons doel is ouderen niet alleen te ondersteunen, maar ze ook sterker en zelfredzamer te maken in de moderne, steeds digitalere maatschappij. We bieden niet alleen technische ondersteuning, maar besteden ook aandacht aan zelfvertrouwen en zelfstandigheid. Zo organiseren we cursussen ‘digitaal vaardig worden’ en ‘handiger met een smartphone’, maar ook activiteiten tegen eenzaamheid zoals ‘samen eten’, stijldansen of boxen. De meeste van deze activiteiten vinden plaats bij een van de twee ‘Huizen van de Wijk’.
Behalve toen je laatst naar Diergaarde Blijdorp ging. Hoe ontstaat zoiets, wat is er gebeurd?
Een van de deelnemers van een aantal activiteiten bij ons in Rozenburg verloor onlangs haar zoon. Het was haar enige kind. Ook haar man is een aantal jaar geleden overleden. Kortgeleden werd ze 91, toen heb ik een cadeaubon voor haar gemaakt, zodat ze zelf een uitje kon kiezen. Dat doe ik niet voor iedereen, maar in dit geval leek het mij niet meer dan gepast. Ze is altijd heel meelevend en attent voor anderen, en heeft hier in de buurt geen familie. Ze koos voor een dagje Diergaarde Blijdorp. En toen zijn we samen op stap gegaan. Hartstikke leuk natuurlijk, maar voor mij ook een eye-opener op het gebied van digitale inclusie.
Was je van tevoren al bezig met eventuele digitale obstakels die je zou kunnen tegenkomen?
Ik stond er eigenlijk niet echt bij stil. Natuurlijk zijn er wel andere dingen: ze is bijvoorbeeld slechthorend en loopt met een rollator, maar gedurende de dag kwam ik erachter hoeveel digitale aspecten erbij komen kijken als je tegenwoordig gewoon een dagje naar de dierentuin wilt gaan.
Kan je wat meer vertellen over die digitale aspecten van zo’n bezoek aan de dierentuin?
Het begon al bij de ingang; daar stond een lange rij voor de kassa. Maar er waren ook kaartautomaten, wat voor mevrouw een compleet nieuwe ervaring was. Een kaartje kopen via de terminal en het touchscreen had ze zelf niet gekund, er zijn namelijk ontzettend verschillende menu’s en opties die je moet doorlopen: denk bijvoorbeeld aan het selecteren van bepaalde kortingen, leeftijd, parkeerkaarten en betaalmethodes.
Natuurlijk moest er op gegeven moment ook geluncht worden. Maar in het restaurant waar wij wilden gaan eten word je niet aan tafel geholpen door personeel. Er staan alleen bordjes met QR codes. Het gebruik hiervan is voor ons vanzelfsprekend, maar wat ik merk tijdens de ‘smartphone trainingen’ bij DIA is dat een deel van de ouderen hun telefoon voornamelijk gebruiken om foto’s te maken. Het was voor mevrouw niet meteen duidelijk dat we de bestelling zelf moesten plaatsen. Na de lunch stelde ze voor om contant af te rekenen, niet wetend dat ik dit al tijdens het bestellen online had gedaan. Ze gaf aan dat deze ervaring – zonder mij – voor haar eigenlijk onmogelijk was geweest, en merkte op dat de oudere mensen in de ruimte eigenlijk altijd met een jonger iemand samen waren.
Aan het einde van ons bezoek vroeg ik of mevrouw op de foto wilde. Vroeger stond er bij de uitgang een fotograaf, waar je gelijk je foto kon kopen en meenemen. Maar tegenwoordig staat er helemaal niemand meer. Ze hebben nu een foto-huisje met een greenscreen-achtige constructie. Het was haar niet helemaal duidelijk hoe deze donkere hut zonder dieren of mooie achtergrond in een leuke foto kon resulteren. En waar staat de camera? Waar moet je heen kijken? Na enkele pogingen slaagden we erin om een leuke foto te maken. Maar uit het bakje komt maar één afdruk. Dat vond ze jammer, niet wetende dat ik ondertussen al een digitale kopie in mijn mailbox had. Haar reactie op het zien van dezelfde foto op mijn telefoon was dan ook: ‘hier begrijp ik helemaal niets meer van.’
Dit zijn inderdaad drie herkenbare voorbeelden waarbij alles eigenlijk is geautomatiseerd. Hoe ervaart zo’n mevrouw dat?
Deze mevrouw is altijd heel zelfstandig geweest, stond vroeger als onderwijzeres voor de klas, maar kan nu heel moeilijk iets ondernemen. Ze is nog van de generatie die elke week een bedrag pint om daar boodschappen en andere dingen van te betalen. Maar dat kon op de meeste plekken in Diergaarde Blijdorp niet meer. En we hebben eigenlijk niks ingewikkelds gedaan; we zijn gewoon een dagje naar de dierentuin geweest. Een ander voorbeeld: ze heeft onlangs besloten om haar auto te verkopen, omdat voor de nieuwe snelweg tussen Rozenburg en Vlaardingen de tol alleen elektronisch betaald kan worden. Op deze manier worden ouderen steeds vaker geconfronteerd met beperkingen door digitalisering.
Welke inzichten heeft dit bezoek aan Diergaarde Blijdorp je opgeleverd?
Ik heb in het verleden misschien te snel gedacht dat ouderen bepaalde handelingen – die voor ons vanzelfsprekend zijn – wel snappen. Maar dat is niet zo. Onze cursussen ‘digitaal vaardig worden’ en ‘handiger met een smartphone’ bij DIA Rozenburg zitten eigenlijk altijd vol, dat toont aan dat er veel vraag is. Naast dat we de capaciteit moeten uitbreiden gaan we nog specifieker kijken naar het niveau van de deelnemers. Ik heb geregeld overleg met Myrthe van Netwerk Digitale Inclusie over wat ik bij DIA nodig heb, wat er verbeterd kan worden en hoe we dat het beste kunnen aanpakken. Er zijn ontzettend veel initiatieven die zich bezighouden met digitale inclusie. Ik denk dat het belangrijk is om kennis, middelen en tools met elkaar te blijven uitwisselen zodat we samen vooruit kunnen blijven bewegen.
DIA werkt met bewoners en samenwerkende organisaties aan een trotse inclusieve samenleving waarin iedereen meedoet en iedereen bijdraagt aan geluk voor zichzelf en voor anderen. Hun kernwaarden zijn: samenwerken, uitgaan van talenten, eigen kracht, verbinden, toegankelijk, betrokken, plezier, duurzaam en resultaatgericht. Wil je meer weten over de activiteiten en initiatieven van DIA Rozenburg? Neem een kijkje op hun website.
